Degresywna kwota wolna od podatku – na czym polega?

W ostatnim czasie nie brakuje spekulacji odnośnie do tego, jak duży będzie wzrost kwoty wolnej od podatku w 2022 roku. Różnica może wynieść nawet ponad 20 tysięcy złotych. A czym właściwie jest ta kwota i czemu obecnie jest degresywna? Jakich jeszcze innych zmian możemy się spodziewać w przyszłym roku w kwestiach podatkowych?

Degresywna kwota wolna od podatku w Polsce

Degresywna kwota wolna od podatku oznacza, że wraz ze wzrostem dochodów kwota wolna od podatku maleje. W naszym kraju funkcjonuje ona od 2016 roku. Wyznacza ją maksymalna kwota rocznego dochodu, od którego nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Określana jest jako degresywna, ponieważ jej spadek notowany jest wraz ze wzrostem dochodów.

W 2021 roku degresywna kwota wolna od podatku obejmuje tych obywateli, dla których w bieżącym roku cały dochód nie okaże się wyższy niż 8 tysięcy złotych. W ich przypadku nie wystąpi konieczność zapłacenia podatku PIT. Kwota wolna od podatku jest stosowana w naszym kraju w rozliczeniach podatkowych PIT-37 i PIT-36. Zatem im więcej dany pracownik zarabia, tym mniejsza jest kwota nieopodatkowana, do której przysługuje mu prawo.

Kwota wolna od podatku 2022 – zmiany

W dobiegającym powoli końca 2021 roku maksymalna kwota wolna od podatku wynosi 8 tysięcy złotych w skali rocznej. Już za kilka miesięcy liczba ta może ulec niemałej zmianie. Wszystko za sprawą rządowej koncepcji wprowadzenia programu Polski Ład. Zgodnie z opublikowanym 26 lipca bieżącego roku projektem nowelizacji ustawy PIT kwota wolna od podatku w 2022 roku ma wzrosnąć do 30 tysięcy złotych.

Na tym lista zapowiadanych reform się nie kończy. Przewidziane jest podniesienie progów podatkowych dla osób, które rozliczają się zgodnie z zasadami ogólnymi. Wzrost ma nastąpić z dotychczasowych 85 do 120 tysięcy złotych. Nowa kwota wolna od podatku obowiązywać ma jednocześnie wszystkich, co oznacza koniec z degresywną kwotą wolną od podatku. Sprawdzanie dochodów przez Urząd Skarbowy nie będzie więc teraz aż tak straszne dla wielu przedsiębiorców.

Jakie są progi podatku progresywnego?

Zmiany zaczną obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2022 roku, wobec tego warto przypomnieć, jakie są progi podatku progresywnego dla trwającego jeszcze kalendarzowego okresu dwunastu miesięcy. Osobę fizyczną, która w 2021 roku rozlicza podatek PIT według zasad ogólnych, obowiązują dwie stawki podatkowe:

  • I próg podatkowy – 17% dla rocznych dochodów do 85 528 złotych
  • II próg podatkowy – 32% dla rocznych dochodów wyższych od 85 528 zł

Jeżeli podstawę obliczenia podatku stanowi kwota mniejsza lub równa kwocie wyszczególnionej w I progu podatkowym, to podatek wynosi 17% podstawy pomniejszony o kwotę zmniejszającą podatek. W przypadku, gdy dochód okazuje się większy od wyszczególnionej kwoty, podatek wynosi 17% z 85 528 złotych + 32% nadwyżki od każdej złotówki ponad 85 258 złotych pomniejszony o kwotę zmniejszającą podatek.

Kiedy warto rozliczać się według skali podatkowej?

Rozliczać się według skali podatkowej mogą osoby fizyczne, które prowadzą własną działalność czy wspólnicy spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej i komandytowej. Przy zdecydowaniu się na takie rozwiązanie można w wielu przypadkach w zupełności wyeliminować zapłacenie podatku i skorzystać z dostępnych ulg podatkowych. Istnieje również możliwość dorobienia bez rejestracji działalności. Dochód z danego roku można pomniejszyć o zapłacone w roku podatkowym składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe czy chorobowe albo darowizny, które nie przekraczają 6% dochodu i zostały przekazane na cele działalności pożytku publicznego czy krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi.

Rozliczanie się według skali podatkowej umożliwia korzystanie ze wspólnego opodatkowania z małżonkiem. Jeżeli dochód jednego z nich jest większy, to podatek zostaje wyliczony po zsumowaniu obu kwot zarobków i podziale uzyskanej sumy na dwa. Jeżeli małżonkowie rozliczają się osobno, to w przypadku tego, który zarabia więcej, część dochodu byłaby opodatkowana stawką 32%. W przypadku wspólnego rozliczenia obydwu małżonków obowiązuje zapłata podatku według stawki 17%.